Günümüzde çokça karşılaştığımız iki kavram. Tahsilli olmamak ile cahil olmak.
Tahsilli isen büyük adamsın senden alası yoktur. Tahsilli değil isen senden cahili yoktur gibi bir bakış açısı var ve bu durum çok rahatsız edici!
Zira cahillik tahsille ilişkili değildir, o bir ahlaki sorundur . Tahsili olmamakla cehalet aynı şey değildir.
Kimi insanlar var ki tahsilli değil fakat tecrübeleri bir ilimdir. Tahsilli olup diploma alan cahil var. Birde tahsilli olmayıp çok güzel insanlar var.
Ve bu sözde diploma sahibi 'tahsilliler' şu sözü söylemeye başlar 'ben bilirim!'
Evet, “ben bilirim” demek en büyük cahillik belirtilerindendir. Kibrin en büyük zirvesi kendi bilgisini yeterli görmektir. Oysa bilgi edindikçe insan ne çok bilmediğinin farkına varır. Asıl bilgelik de budur. Ayrıca tahsilli diploma sahibi birçok kişi/kişiler anne/ baba ya da yaşlılarımızın konuştuğu ortamlarda, yahut bir öğüt vermeye çalıştıkları vakit onları dinleme adabını dahi göstermeyip 'eski kafalı' derler. Bu nasıl bilme ahlakıdır!
Büyüklenme, böbürlenme, başkalarını küçük görme hastalığı bu!. “Ben bilirim' diyerek yüksek yerlere gelemesiniz.
Önce ahlakı, edebi, saygıyı, tevazuyu, dinlemeyi öğrenmek gerekir.
Bir yaşlımızın bir öğüdü dahi, uzunca bir yol azığı olur. Çünkü tecrübe
konuşur.
Oturan bir yaşlı ayaktaki bir gençten daha ilerisini görebilir. Evet tahsilli olmayabilir ama unuttuğu bir şey var; hayat okulu, her türlü okuldan daha üstündür.
Egoyu kibri bir tarafa bırakın, insan hayatı boyunca öğrenmeye muhtaçtır. Kibir çok büyük bir hastalıktır. Tevazuyu terk etmemeli 'Nasıl ki tohum, gelişip büyümek için toprağa düşmek zorundadır; bunun gibi Rahman olan Allah'ın rahmet yağmurları da kibri bırakıp tevazu ile hareket edeni (başını toprağa koyanı) geliştirip yükseltir.'(Lâedrî)
Geçmişimizi küçümsemeyelim, bilakis onlardan istifade edelim, tecrübelerden yararlanmak için önce dinleme ahlakına sarılmak gerek.
Unutmayalım ki tecrübe en iyi öğrenme yoludur.
Konuyu Yunus Emre’nin sözleriyle bitirmek isterim
İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendin bilmezsin
Ya nice okumaktır.